در سال های نه چندان دور برخی از دامداران و مرغدارن از دوزهای پایین آنتی بیوتیک به عنوان محرک رشد در طیور و یا محرک رشد در دام های جوان خود استفاده می کردند. اما آیا واقعا استفاده از آنتی بیوتیک ها به عنوان محرک رشد در طیور یا دام می تواند مفید باشد؟ آیا استفاده از آنتی بیوتیک به عنوان محرک رشد در طیور میتواند بر روی سلامت انسان تاثیر منفی بگذارد ؟ آیا استفاده از آنتی بیوتیک ها به عنوان محرک رشد میتواند بر روی DNA سلول های طیور آثار مخربی داشته باشد؟ آیا استفاده از آنتی بیوتیک ها میتواند منجر به تنش اکسیداتیو در دام و طیور شود ؟
آنتی بیوتیک ها از نخستین مواد صناعی بودند که به عنوان افزودنی خوراکی و محرک رشد در طیور و دام مورد توجه دامداران و مرغداران قرار گرفتند. بیش از چندین دهه است که این مواد با غلظتهای کم در دامداری ها و مرغداری های بیشتر نقاط جهان در راستای کنترل جمعیت میکروبی لوله گوارشی و به خصوص روده استفاده میشوند. آنتی بیوتیک ها از طریق بهبود رشد و ضریب تبدیل خوراک، کاهش مرگ و میر و کاهش نرخ ابتلا به بیماری ها، شاخص تولید را بهبود میدهند. برخی از آنتی بیوتیک ها از طریق هر سه مکانیسم یاد شده و برخی نیز از طریق کاهش ابتلا به بیماریها منجر به افزایش سود در مزرعه میشوند. گمان میرود که آنتی بیوتیک ها در شرایط تنش زا تاثیرهای مثبت خود را بر جای گذاشته و در مزارعی که مدیریت صحیح داشته و استانداردهای بهداشتی و امنیت زیستی به خوبی رعایت میشوند، پاسخ مثبت ضعیفی را ایجاد میکنند
با توجه به آمار به دست آمده از منابع مختلف، تخمین زده میشود که سالانه بین 7?36 الی 11?18 میلیون کیلوگرم آنتی بیوتیک در سراسر دنیا در مزارع پرورش دام و طیور مصرف میشود. متاسفانه باکتری ها موجوداتی هستند که میتوانند برخی از ژن ها را بین خود به اشتراک بگذارند. استفاده طولانی مدت از انتی بیوتیک ها در گله های دام و طیور میتواند خطر مقاومت دارویی در جامعه بشری را افزایش بدهد بنابراین خطر مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها مهم بوده و باکتری های بیماریزای مقاوم به آنتی بیوتیک ها ممکن است منجر به بروز بیماریهای حادی در جامعه بشری شوند که به سختی درمان شوند. علاوه بر خطر جدی مقاومت دارویی، مسایل و مشکل های دیگری به هنگام استفاده از آنتی بیوتیک ها در صنعت طیور گزارش شده است ب هعنوان مثال، کوئینلان و گاتریج معتقدند که برخی از آنتی بیوتیک ها در انتقال یونهای فلزی به واکنشهای شیمیایی نقش داشته و منجر به شکل گیری رادیکالهای آزاد میشوند. یکی دیگر از معایب استفاده از آنتی بیوتیکها در مزارع پرورش طیور، افزایش چربی محوطه شکمی متعاقب استفاده از آنتی بیوتیک ها میباشد که میتواند به دلیل تعادل مثبت انرژی برای پرنده به دلیل کاهش انرژی صرف شده برای سیستم ایمنی باشد.
همچنین استفاده از آنتی بیوتیک ها به عنوان محرک رشد در طیور می تواند منجر به صدمه به DNA سلول شود. در پژوهش سینگول و همکاران (2008) درصد تلفات در بلدرچین هایی که آنتی بیوتیک را به عنوان محرک رشد دریافت کرده بودند بیشتر از گروه شاهد بود، که میتواند به دلیل صدمه وارد شده به اسید نوکلئیک سلول متعاقب استفاده از آنتی بیوتیک باشد. خوشبختانه در سال 2006 میلادی ممنوعیت کامل استفاده از آنتی بیوتیکها در جیره دام و طیور در اتحادیه اروپا اعمال شد و بحثهایی در مورد اعمال چنین قانونهایی در خارج از اتحادیه اروپا در حال انجام میباشد (ویندیچ و همکاران، 2008).
بنابراین ما نیازمند جایگرین کزدن آنتی بیوتیک ها با محرک های رشد دیگری همچون اسیدی فایر ها ، پروبیوتیک ها ، پری بیوتیک ها و فیتوژینیک ها (گیاهان دارویی) هستیم
